Елтаңба - мемлекеттің негізгі нышандарының бірі. «Елтаңба» термині неміс тіліндегі «erbe» (мұрагерлік) сөзінен шыққан және мұрагерлік ерекше белгіні - символдық мағынаға толы фигуралар мен заттардың үйлесімін білдіреді.
Тарих куәландырады, тіпті қазіргі Қазақстан аумағында мекендеген қола дәуіріндегі көшпенділер де өздерін арнайы нышанмен - кейінірек графикалық өрнегі «тамға» деп атала бастаған тотеммен байланыстырған. Бұл термин алғаш рет Түрік қағанаты кезінде қолданылған.
Егеменді Қазақстанның елтаңбасы ресми түрде 1992 жылы қабылданды. Оның дизайнерлері - танымал сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.
ҚР мемлекеттік елтаңбасы шеңбер (дөңгелек) пішінінде - өмір мен мәңгіліктің символы, ол Ұлы Дала көшпенділері арасында ерекше құрметтелген.
Мемлекеттік елтаңбаның орталық геральдикалық элементі - көгілдір фондағы шаңырақ (киіз үйдің күмбез тәрізді төбесі), одан уықтар (тіректер) күн сәулесі сияқты барлық бағытқа таралады. Шаңырақтың оң және сол жағында мифтік қанатты жылқылардың бейнелері орналасқан. Жоғарғы жағында үш өлшемді бес бұрышты жұлдыз, ал төменгі жағында «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, мифтік жылқылардың және «Қазақстан» деген жазудың бейнесі алтыннан жасалған.
Шаңырақ – киіз үйдің негізгі, негізгі бөлігі, аспан күмбезіне ұқсайды және еуразиялық көшпенділердің дәстүрлі мәдениетінің негізгі элементі. Республиканың Мемлекеттік елтаңбасында шаңырақ бейнесі елде тұратын барлық халықтар үшін ортақ үй мен біртұтас отанды білдіреді. Қазақстанның тұрақты дамуы әрбір азаматтың әл-ауқатына байланысты, дәл шаңырақтың беріктігі мен тұрақтылығы оның барлық уықтарының (тіректерінің) сенімділігіне байланысты.
Қанатты мифтік жылқылар – тұлпарлар – мемлекеттік елтаңбадағы негізгі геральдикалық элемент. Ежелгі заманнан бері жылқы бейнесі батылдық, адалдық және күш сияқты ұғымдарды бейнелеген. Қанаттар көпұлтты Қазақстан халқының күшті және гүлденген мемлекет құру туралы ғасырлар бойғы арманын білдіреді. Олар таза ниеттер мен үнемі жетілдіру мен шығармашылық дамуға деген ұмтылысты куәландырады. Жылқылардың алтын қанаттары да алтын масақтарға ұқсайды және қазақстандықтардың еңбекқорлығын және елдің материалдық әл-ауқатын білдіреді.
Өткен ғасырларда мүйіздер көшпенділердің діни рәсімдерінде, сондай-ақ олардың жауынгерлік туларындағы ұштықтарда белсенді қолданылған. Әртүрлі жануарлардың мүйіздері түріндегі аспан рақымының, жердегі құнарлылықтың және әскери табыстың бейнелері әрқашан әртүрлі халықтардың символикалық композицияларында маңызды орын алған. Осылайша, мол қанатты жылқы терең семантикалық және тарихи тамырлары бар маңызды типологиялық бейне болып табылады.
Республиканың мемлекеттік елтаңбасындағы тағы бір бөлшек - бес бұрышты жұлдыз. Бұл белгі адамзат ежелгі заманнан бері қолданылып келеді және адамдардың шындықтың жарығына, ұлы және мәңгілік барлық нәрсеге ұмтылуын бейнелейді. Мемлекеттік елтаңбадағы жұлдыз қазақстандықтардың әлемнің барлық халықтарымен ынтымақтастық пен серіктестікке ашық ел құруға деген ұмтылысын көрсетеді. Қазақстан халқының жүрегі мен құшағы барлық бес құрлықтың өкілдері үшін ашық.
Мемлекеттік елтаңбада қолданылатын негізгі түс - байлықтың, әділеттіліктің және жомарттықтың символы болып табылатын алтын түс. Тудың аспан көк түсі де бар; ол алтынмен үйлеседі және ашық аспанды, бейбітшілік пен гүлденуді білдіреді.
